سوگیری شناختی
“بسیاری از ما سرمایه گذاران خوبی نیستیم چون که سوگیریهای شناختی داریم”
سوگیریهای شناختی خطاهایی هستند ذهنی که به صورتی نظاممند به گرایش، نگرش، توهم یا باوری غلط منجر میشوند و در تصمیمگیری، استدلال، ارزیابی، یادآوری، ادراک و شناخت افراد تاثیر میگذارند.
این سوگیریها اغلب ما را به سمت تصمیمات یا اشتباهات و ضعف در سرمایه گذاری سوق میدهند.
در این نوشتار کوتاه پنج سوگیری شناختی رایج را برایتان به رشته تحریر در میآوریم که دانستن آنها شما را به سرمایه گذاران موفق تبدیل میکند.
1-سوگیری بقاء:
ما به اطلاعات آشکار توجه میکنیم و به کل تعمیم میدهیم. ما فقط به موفقیتها توجه میکنیم و در مورد شکستها چیزی نمیدانیم و یا توجه نمیکنیم. همیشه ذهن ما درگیر موفقها هست و معمولا از آن روی سکه غافل هستیم.
2-خطای در دسترس بودن:
ما به جای تحقیق و تحلیل همه جانبه، از در دسترس ترین اطلاعات استفاده میکنیم. هر اطلاعاتی که از طریق رسانهها به دستمان برسد را میپذیریم. آسان ترین و راحت ترین راه را برای تحلیل و سرمایه گذاری انتخاب میکنیم.
3-سوگیری تایید:
سوگیری تایید تمایل به طرفداری از اطلاعاتی است که باورهای موجود ما را تایید یا پشتیبانی میکند.
ما خواندن گزارشهای تحلیلگرانی که از فرضیه سرمایه گذاری ما حمایت میکنند را به کسانی که دیدگاههای مخالف دارند ترجیح میدهیم.
این میتواند منجر به اعتماد بیش از حد و دست کم گرفتن ریسکهای سرمایه گذاری شود.
4-تعصب بیزاری از دست دادن یا نفرت از ضرر:
میزان نفرت ما از ضرر دو برابر لذت بردن ما از سود است. سوگیری بیزاری از دست دادن باعث میشود ما وسوسه شویم معاملات برنده خود را بفروشیم. زیرا نمیخواهیم ” از دست دادن” پول را در طول اصلاح بازار تجربه کنیم.
این رفتار، همانطور که وارن بافت[1] آن را توصیف میکند: ” قطع کردن گلها و آبیاری علفهای هرز” است و در نهایت به عملکرد سرمایه گذاری ما آسیب میزند.
5-تعصب لنگر انداختن:
ما در تصمیم گیری هایمان امتیاز بسیار بیشتری به اولین اطلاعات دریافتی میدهیم. اگر بخواهیم چیزی بخریم و اولین مغازه یا سایت، قیمتی اعلام کرده باشه همان را ملاک سایر پیشنهادها قرار میدهیم.
اگر سهام مورد نظر شما 50% از اوج قیمت خود کاهش یابد، آیا آن را مناسب معامله میدانید؟
آیا به دلیل افزایش 200درصدی سرمایه گذاری خود نسبت به قیمت اولیه خرید، به فروش آن فکر کردهاید؟
اگر به این سوالات پاسخ “بله” دادهاید، ممکن است تحت تاثیر تعصب لنگر انداختن باشید.
تعصب لنگر انداختن میتواند منجر به اشتباه انگاشتن کاهش 50درصدی قیمت سهام به عنوان یک معامله و یا افزایش 200درصدی به عنوان دلیلی برای فروش شود.
با این حال حرکت قیمت سهام به تنهایی نشان نمیدهد که ارزش آن بیش از حد است یا کمتر.
“شاید شما هم این سوگیریهای اشتباه را در تصمیم گیری هایتان دخیل میکنید، پس آگاه باشید و با آگاهی بیشتر آدمهای قوی تری بشوید”
[1] Warren Edward Buffett
سرمایه گذار- اقتصاد دان و نیکوکار آمریکایی، متولد1930، از آثار وی”ده قانون موفقیت وارن بافت” را میتوان نام برد.